Ek doen baie troues, dit kom met die job. Hierdie jaar het ek al reeds 14 troues agter die blad (uitsluitend die klomp waar ek net ‘n gas was). Vir my is die vreemdste karakter by ‘n troue nie die skoonma nie, maar eerder die fotograaf. Jy sien hom al ‘n myl aankom, kamara op elke heup, sonbrille op sy kop (selfs in die kerk!), ‘n ou Cape Union Mart baadjie met baie sakke en ‘n houding wat vertel dat die dag eintlik daaroor gaan om die beste en mooiste fotoalbum van jou troue te hê. Die beste fotograwe kry dit darem reg om subtiel die partytjie oor te neem, maar die meeste van die tyd voel dit soos die stert wat die hond swaai soos die kamara manies flits en die bruidspaar weer en weer die soen moet “pose” voordat die seremomie kan verder gaan.
Wanneer troues meer oor die fotoalbum gaan as oor die wonderlike partytjie tussen ou en nuwe vriende, dan laat dit my altyd dink aan my grootste renons met godsdiens. Dit het deur die eeue die kuns bemeester om die heilige, alledaagse, beeldskone, asemrowende, uitdagende en aangrypende oomblikke te mis, want dit is te besig om deur die fotoalbum van die verlede te blaai.
Sondag na Sondag, Sabbat na Sabbat, heilige dag na heilige dag word die mooi en betekenisvolle fotos van oomblikke tussen God(e) en mens met verwondering bekyk, besing, beprys en bebid. Moses op Sinai, Elisa op pad hemel toe in ‘n wa vol vlamme, Mohammed en die berg, Buddha op sy boude en ‘n hele spul ander heilige koeie uit al die ou kulture.
Hierin lê my renons egter nie.
Dit lê wel in ‘n teologie wat glo dat hierdie antieke fotos die eerstes en die laastes is wat die mensdom ooit sal hê wanneer dit by die helige en goddelike kom. As ons so na die lewe kyk is die enigste waarheid wat ons het vasgevang in ‘n geloofsbelydenis 350 jaar gelede, of in ‘n brief tussen Paulus en Timoteus nog verder terug, of in die woorde van Mohammed iewers tussen in. En so word mense en generasies van die wonderlike Waarheid wat daagliks tussen hulle leef en beweeg vervreem, want gosdiens herinner ons gedurig dat die eerste bekeerdes en vroeë gelowiges en die oudste Jode en eerste Moslems baie nader aan God was as wat ons ooit kan wees. Die beste wat ons in hierdie geval dan kan doen is om ‘n paar afdrukke in die hande te kry en dit dan in die plek van ons eie fotos te plak met die hoop dat die god in die foto ook ons God sal wees.
‘n Mens noem dit copy and paste.
Met ander woorde, wanneer ons dan in ons kerke, tempels, tente en sinagoges bymekaar kom dateer die taal wat ons praat, die stories wat ons vertel en die dinge waarop ons hoop dikwels uit ‘n era wat waarskynlik nog nooit bestaan het nie. Kyk maar net na die binnekante van die meeste kerke in die suburbs, dit lyk soos iets uit ‘n retro seventies brady bunch broeder bond gospel movie met matte wat op geen hedendaagse kleurkaart gevind kan word nie, die banke is almal in die vloer vasgeskroef en die preekstoel lyk soos ‘n fort van waar die dominees sy waarhede op die gemeente kan afvuur.
Sulke ruimtes van aanbidding is amper soos daai vreemde fotos van die bruid in die spieël of die fotos waar jy net haar bolla kan sien! Elke keer as ek daarna kyk wonder ek wat ‘n mens besiel om so ‘n foto van jouself te laat neem? Wil mens regtig daai kant van jou lyf op ‘n A3 size foto bo jou badkamer toilet sien hang?
Of soos ‘n huis waar die troufotos orals teen die mure hang, maar dit is vyf jaar sedert die troue en geen ander oomblik in die tussen tyd kon kwalifiseer vir ‘n fotoraam of selfs ‘n plekkie op die yskas nie. Elke keer wanneer gaste kom kuier, word die troualbum (wat in die tussentyd die familiebybel vervang het...) uitgehaal en die res van aand word daar net oor een ding gepraat: Hoe pragtig mammie gelyk het op haar spesiale dag.
Dis asof die hele huwelik by die seremonie in die mooi klipkerkie begin het en ‘n uur of wat later op die deftige wynplaas gestop het. Wat het in die tussentyd gebeur? Wat van daardie luilekker vakansie op Tietiesbaai? Of die keer toe hulle die Spur-roetine gebreek het en iewers in die stad by ‘n vreemde plekkie gaan uiteet het? Dit is in sulke huise, soos in sulke kerke wat die lewe in die verlede vasgeverf is en geen oomblik in die hede ooit goed, mooi of heilig genoeg sal wees nie.
Die ironie (en die genade!) is dat die groot fotoalbum van God nog ver van klaar is en die ontdekking wat ‘n mens se lewe sal verander gebeur wanneer jy snap dat dit toe al die tyd nie ons is wat angstig die oomblikke saam met God moet probeer vasvang nie, maar dat dit eerder God is wat met kamara in die hand in ons rigting kyk en sê:
“Smile and say cheese, hierdie een gaan fantasties lyk langs die foto van Ghandi!”
Wanneer troues meer oor die fotoalbum gaan as oor die wonderlike partytjie tussen ou en nuwe vriende, dan laat dit my altyd dink aan my grootste renons met godsdiens. Dit het deur die eeue die kuns bemeester om die heilige, alledaagse, beeldskone, asemrowende, uitdagende en aangrypende oomblikke te mis, want dit is te besig om deur die fotoalbum van die verlede te blaai.
Sondag na Sondag, Sabbat na Sabbat, heilige dag na heilige dag word die mooi en betekenisvolle fotos van oomblikke tussen God(e) en mens met verwondering bekyk, besing, beprys en bebid. Moses op Sinai, Elisa op pad hemel toe in ‘n wa vol vlamme, Mohammed en die berg, Buddha op sy boude en ‘n hele spul ander heilige koeie uit al die ou kulture.
Hierin lê my renons egter nie.
Dit lê wel in ‘n teologie wat glo dat hierdie antieke fotos die eerstes en die laastes is wat die mensdom ooit sal hê wanneer dit by die helige en goddelike kom. As ons so na die lewe kyk is die enigste waarheid wat ons het vasgevang in ‘n geloofsbelydenis 350 jaar gelede, of in ‘n brief tussen Paulus en Timoteus nog verder terug, of in die woorde van Mohammed iewers tussen in. En so word mense en generasies van die wonderlike Waarheid wat daagliks tussen hulle leef en beweeg vervreem, want gosdiens herinner ons gedurig dat die eerste bekeerdes en vroeë gelowiges en die oudste Jode en eerste Moslems baie nader aan God was as wat ons ooit kan wees. Die beste wat ons in hierdie geval dan kan doen is om ‘n paar afdrukke in die hande te kry en dit dan in die plek van ons eie fotos te plak met die hoop dat die god in die foto ook ons God sal wees.
‘n Mens noem dit copy and paste.
Met ander woorde, wanneer ons dan in ons kerke, tempels, tente en sinagoges bymekaar kom dateer die taal wat ons praat, die stories wat ons vertel en die dinge waarop ons hoop dikwels uit ‘n era wat waarskynlik nog nooit bestaan het nie. Kyk maar net na die binnekante van die meeste kerke in die suburbs, dit lyk soos iets uit ‘n retro seventies brady bunch broeder bond gospel movie met matte wat op geen hedendaagse kleurkaart gevind kan word nie, die banke is almal in die vloer vasgeskroef en die preekstoel lyk soos ‘n fort van waar die dominees sy waarhede op die gemeente kan afvuur.
Sulke ruimtes van aanbidding is amper soos daai vreemde fotos van die bruid in die spieël of die fotos waar jy net haar bolla kan sien! Elke keer as ek daarna kyk wonder ek wat ‘n mens besiel om so ‘n foto van jouself te laat neem? Wil mens regtig daai kant van jou lyf op ‘n A3 size foto bo jou badkamer toilet sien hang?
Of soos ‘n huis waar die troufotos orals teen die mure hang, maar dit is vyf jaar sedert die troue en geen ander oomblik in die tussen tyd kon kwalifiseer vir ‘n fotoraam of selfs ‘n plekkie op die yskas nie. Elke keer wanneer gaste kom kuier, word die troualbum (wat in die tussentyd die familiebybel vervang het...) uitgehaal en die res van aand word daar net oor een ding gepraat: Hoe pragtig mammie gelyk het op haar spesiale dag.
Dis asof die hele huwelik by die seremonie in die mooi klipkerkie begin het en ‘n uur of wat later op die deftige wynplaas gestop het. Wat het in die tussentyd gebeur? Wat van daardie luilekker vakansie op Tietiesbaai? Of die keer toe hulle die Spur-roetine gebreek het en iewers in die stad by ‘n vreemde plekkie gaan uiteet het? Dit is in sulke huise, soos in sulke kerke wat die lewe in die verlede vasgeverf is en geen oomblik in die hede ooit goed, mooi of heilig genoeg sal wees nie.
Die ironie (en die genade!) is dat die groot fotoalbum van God nog ver van klaar is en die ontdekking wat ‘n mens se lewe sal verander gebeur wanneer jy snap dat dit toe al die tyd nie ons is wat angstig die oomblikke saam met God moet probeer vasvang nie, maar dat dit eerder God is wat met kamara in die hand in ons rigting kyk en sê:
“Smile and say cheese, hierdie een gaan fantasties lyk langs die foto van Ghandi!”
Comments